II PRZYKAZANIE DEKALOGU

II PRZYKAZANIE „Nie będziesz brał imienia Pana Boga twego nadaremno”

„Nie będziesz wzywał imienia Pana, Boga twego, do czczych rzeczy” (Wj 20, 7; Pwt 5, 11).
„Powiedziano przodkom: Nie będziesz fałszywie przysięgał... A Ja wam powiadam: Wcale nie przysięgajcie” (Mt 5, 33-34).

        Poprzez drugie przykazanie Pan Bóg wzywa nas, abyśmy pamiętali o świętości Jego imienia i wypowiadali je ze czcią i miłością. Może to mieć miejsce m.in.: w czasie modlitwy, głoszenia słowa Bożego oraz dzielenia się świadectwem.
        Pan Bóg zakazuje grzesznego posługiwania się imionami świętymi, czyli wymawiania ich nadaremno, a więc bez pragnienia osiągnięcia jakiegoś prawdziwego dobra, zwłaszcza swojego nawrócenia i uświęcenia. Zabrania ono także bluźnierstwa, przekleństwa, niepotrzebnego przysięgania, krzywoprzysięstwa i wiarołomstwa.
        Objawiając człowiekowi swoje imię, Bóg objawia siebie. Poznając Jego imię, odkrywamy, kim jest dla nas Bóg. Jest to niewyczerpany skarb, z którego zawsze możemy czerpać. Bóg objawił swoje imię, aby czczono Go pod Jego prawdziwym imieniem Jahwe – JESTEM, KTÓRY JESTEM.
        Jezus objawia nam imię Boga jako Ojca:
„To powiedział Jezus, a podniósłszy oczy ku niebu, rzekł: «Ojcze, nadeszła godzina. Otocz swego Syna chwałą, aby Syn Ciebie nią otoczył i aby mocą władzy udzielonej Mu przez Ciebie nad każdym człowiekiem dał życie wieczne wszystkim tym, których Mu dałeś. (…) Objawiłem imię Twoje ludziom, których Mi dałeś ze świata. Twoimi byli i Ty Mi ich dałeś, a oni zachowali słowo Twoje.” (J 17,1-6)
Jezus nie tylko głosi Ojca, ale jest z Nim zjednoczony w doskonały sposób. Ukazuje Ojca całym swoim życiem, całym sobą.
        Uwielbienie Boga, wywyższanie Jego imienia jest sensem i celem naszego życia. Jezus całym życiem i śmiercią oddawał chwałę Ojcu. Wszystko w nas ma wysławiać Boga: nasze serca, myśli, wola, słowa, czyny. Mamy oddawać Bogu chwałę poprzez modlitwę, pracę i odpoczynek. Modlimy się słowami: „Święć się imię Twoje”. Chwalić Boga mają nie tylko słowa. Najlepszym świadectwem o wspaniałości Boga jest dobre życie. „Wśród wszystkich słów Objawienia jest jedno szczególne, które jest objawieniem Jego imienia. Bóg powierza swoje imię tym, którzy w Niego wierzą; objawia się im w swoim osobowym misterium. Dar imienia jest znakiem zaufania i zażyłości. Imię Pańskie jest święte. Dlatego więc każdy człowiek nie może go nadużywać. Powinien pamiętać o imieniu Bożym w ciszy miłującej adoracji. Powinien używać go tylko po to, aby je błogosławić, wychwalać i uwielbiać.”(KKK2143)
        Imię Boże lub świętych wymawiane jest nadaremno kiedy nie pragnie się przez to wypowiadanie osiągnąć żadnego dobra. Nieodpowiednie posługiwanie się imionami świętymi to m.in.:
- wypowiadanie ich bez celu, szacunku i miłości,
- wypowiadanie lekkomyślne, beztroskie, w żartach czy gniewie,
- modlitwa bez zaangażowania wewnętrznego,
- przywoływanie Boga do błahych spraw,
- bez pragnienia osiągnięcia jakiegoś dobra i bez szczerego pragnienia zmienienia swojego życia,
- jako przerywnik w rozmowie, nic nie znaczące wtrącenie,
- w nieczystych intencjach,
- posługując się kłamstwem, oszustwem, próżnością,
- aby usprawiedliwić swoje zaniedbania, uciec od odpowiedzialności, trudu, wysiłku,
- dla złych celów,
- dla nieuczciwego zdobywania pieniędzy,
- aby uzasadnić niesprawiedliwość, przemoc,
- dla dokonywania czynów niegodziwych,
- używanie magiczne, np. do wróżenia, rzucania uroków, wywoływania duchów, złorzeczeń.
        Jesteśmy kuszeni dla szukania własnej chwały. To imię Boga, ma być chwalone, wysławiane, wywyższane. Nie imię moje, mojej grupy, wspólnoty, zakonu, charyzmatycznego lidera. Chwała Boża nie może być podpórką dla ambicji, próżności, żądzy sukcesu, uznania, kariery.
        Drugie przykazanie Dekalogu uczy szacunku dla Bożego imienia. Tym samym zakazuje wszystkiego, co byłoby sprzeczne z tym szacunkiem. Grzechem byłoby więc wymawianie imion świętych nadaremno, niepotrzebne przysięganie, bluźnierstwo, przekleństwo, krzywoprzysięstwo, wiarołomstwo.
        Nadużywa się imion świętych przez niepotrzebne przysięganie. „Jezus przypomniał drugie przykazanie w Kazaniu na Górze: "Słyszeliście... że powiedziano przodkom: Nie będziesz fałszywie przysięgał, lecz dotrzymasz Panu swej przysięgi. A Ja wam powiadam: Wcale nie przysięgajcie... Niech wasza mowa będzie: Tak, tak; nie, nie. A co nadto jest, od Złego pochodzi" (Mt 5,33-34.37; Por. Jk 5,12). Jezus uczy, że każda przysięga zawiera odniesienie do Boga i że obecność Boga oraz Jego prawdy powinna być czczona w każdym słowie. Powściągliwość w powoływaniu się na Boga w mowie jest znakiem wielkiego szacunku dla Jego obecności, zaświadczanej lub podważanej w każdym naszym stwierdzeniu.
        Krzywoprzysięstwo - grzech niewłaściwego używania imion świętych. „Krzywoprzysięstwo wzywa Boga, by był świadkiem kłamstwa” (KKK 2151). „Drugie przykazanie zakazuje krzywoprzysięstwa. Przysięgać lub uroczyście przyrzekać oznacza wzywać Boga na świadka tego, co się twierdzi. Oznacza odwoływanie się do prawdomówności Bożej jako do rękojmi swojej własnej prawdomówności. Przysięga angażuje imię Pańskie. "Będziesz się bał Pana, Boga swego, będziesz Mu służył i na Jego imię będziesz przysięgał" (Pwt 6, 13).” (KKK 2150)
        Bluźnierstwo – jest to bezpośrednie i zamierzone znieważenie słowami Boga albo osób  i rzeczy świętych. Może też być ono wyrażone gestem. „Drugie przykazanie zabrania wszelkiego nieodpowiedniego używania imienia Boga. Bluźnierstwo polega na używaniu w sposób obraźliwy imienia Boga, Jezusa Chrystusa, Najświętszej Maryi Panny i świętych.” (KKK 2162)
        Przekleństwo – słowne wyrażenie życzenia, by kogoś spotkało coś złego. Jego intensywniejszą formą jest złorzeczenie, czyli świadome życzenie komuś nieszczęścia wypływające z niechęci i pragnienia zemsty.
        Wiarołomstwo – powinniśmy dotrzymywać danego słowa i obietnicy, tym bardziej gdy ktoś obiecuje coś pod przysięgą lub bierze Boga na świadka, że dotrzyma przyrzeczenia.
        Jesteśmy powołani, by całym życiem głosić chwałę imienia Bożego. Warto zwrócić uwagę również na świadectwo słowa, głoszenie słowa Bożego. Każdy z nas powinien głosić Chrystusa tam, gdzie mieszka, uczy się, pracuje, odpoczywa; wśród znajomych, przyjaciół, sąsiadów.

Opracowano na podstawie:
1. Katechizm Kościoła Katolickiego
2. Lityński Zbigniew, „Dekalog drogą uzdrowienia” cz.I, Centrum Formacji Odnowy w Duchu Świętym „Wieczernik” Magdalenka, 2007