VII PRZYKAZANIE DEKALOGU

VII PRZYKAZANIE "Nie kradnij"

        Siódme przykazanie zakazuje zawłaszczania dóbr bliźniego i wyrządzania bliźniemu krzywdy, która w jakikolwiek sposób dotyczy jego dóbr. Wzywa do sprawiedliwości i miłości w zarządzaniu dobrami materialnymi i owocami ludzkiej pracy. Z siódmego przykazania wynika szczególny obowiązek troszczenia się o biednych i o kraje ubogie.
Przykazanie to zakazuje pozbawiania bliźniego własności, do której ma prawo, i zobowiązuje do naprawienia wyrządzonych szkód. Grzeszy też przeciwko siódmemu przykazaniu ten kto – wbrew miłości – korzysta niewłaściwie z różnych dóbr.
Chociaż świat został stworzony dla wszystkich ludzi, to jednak każdy człowiek ma prawo do posiadania swoich dóbr. "Dobra stworzone są przeznaczone dla całego rodzaju ludzkiego. Ziemia jednak jest rozdzielona między ludzi, by zapewnić bezpieczeństwo ich życiu, narażonemu na niedostatek i zagrożonemu przez przemoc. Posiadanie dóbr jest uprawnione, by zagwarantować wolność i godność osób oraz pomóc każdemu w zaspokojeniu jego podstawowych potrzeb, a także potrzeb tych, za których ponosi on odpowiedzialność." (KKK 2402)
Aby różne dobra mogły jak najpełniej służyć człowiekowi, wymagają nieraz troski o ich utrzymanie i zabezpieczenie itp. Troska ta nie może się jednak przekształcić w formę bałwochwalczego kultu bogactwa. "Dobra produkcyjne – materialne lub niematerialne – jak ziemie czy fabryki, wiedza czy zdolności wymagają troski ze strony ich posiadaczy, by przynosiły pożytek jak największej liczbie ludzi." (KKK 2405)
GRZECHY PRZECIWKO SIÓDMEMU PRZYKAZANIU
1. Kradzież – to potajemne, moralnie niesprawiedliwe przywłaszczanie sobie cudzego dobra, najczęściej materialnego. Wielkość grzechu zależy od wielkości wyrządzonej szkody-przedmiotowej wartości zabranej rzeczy oraz jej użyteczności dla właściciela. Pan Bóg zakazuje kradzieży: "Nie będziesz kradł" (Pwt 5,19). "Ani złodzieje, ani chciwi... ani zdziercy nie odziedziczą Królestwa Bożego" (1 Kor 6,10; por. KKK 2450).
2. Okradanie człowieka z czci i godności, dóbr duchowych - Kradzież może odnosić się także do dóbr duchowych. „Kradzież nie dotyczy tylko pieniądza. Kradzieżą jest też odebranie czci człowiekowi, dziewictwa młodej dziewczynie, odebranie męża żonie, zabranie wołu sąsiadowi lub ograbienie jego drzew. Zło kradzieży może powiększyć się jeszcze przez pożądliwość i fałszywe świadectwo, przez cudzołóstwo, nieczystość lub kłamstwo.” (M. Valtorta, Poemat Boga-Człowieka, Katowice 1997, Księga druga 98. Wyd. Vox Domini). Nie wolno też człowieka okradać z jego godności przez traktowanie go jak rzecz, przedmiot, z którym można robić, co się chce. "Prawo moralne zakazuje czynów, które w celach handlowych lub totalitarnych prowadzą do zniewolenia ludzi, kupowania ich, sprzedawania oraz wymiany, jakby byli towarem." (KKK 2455) "Siódme przykazanie zakazuje czynów lub przedsięwzięć, które dla jakiejkolwiek przyczyny – egoistycznej czy ideologicznej, handlowej czy totalitarnej – prowadzą do zniewolenia ludzi, do poniżania ich godności osobistej, do kupowania ich, sprzedawania oraz wymiany, jakby byli towarem. Grzechem przeciwko godności osób i ich podstawowym prawom jest sprowadzanie ich przemocą do wartości użytkowej lub do źródła zysku. Św. Paweł nakazywał chrześcijańskiemu panu traktować swego chrześcijańskiego niewolnika "nie jako niewolnika, lecz... jako brata umiłowanego... w Panu" (Flm 16)." (KKK 2414).
Grzechem jest też manipulacyjne wprowadzanie ludzi w różne uzależnienia (m.in. od tytoniu, alkoholu, narkotyków, pornografii) i wykorzystywanie tego dla własnej korzyści.
Każdy grzech ciężki jest też pewną formą kradzieży, gdyż człowiek – pozbawiając się łaski – okrada samego siebie z wartości duchowych i wiecznych. «Nasze ciało zostało stworzone przez Boga, aby być świątynią dla duszy i świątynią Bożą. Trzeba więc je zachować nietknięte, gdyż inaczej dusza zostanie okradziona z przyjaźni Bożej i z życia wiecznego.» (M. Valtorta, Poemat Boga-Człowieka, Katowice 1997, Księga druga 98. Wyd. Vox Domini)
3. Zatrzymywanie rzeczy pożyczonych - grzechem jest umyślne przywłaszczanie sobie rzeczy pożyczonych (por. KKK 2409). Powinny one być oddawane w ustalonym terminie. Bliźniego może krzywdzić zbyt długie przetrzymywanie rzeczy pożyczonej, bez wyraźnej intencji zatrzymania jej na zawsze.
4. Przywłaszczanie rzeczy znalezionych - Nie można też zatrzymywać rzeczy znalezionej, gdy wiadomo, kto jest jej właścicielem. Jeśli właściciel nie jest znany, a można go odnaleźć – bez nadmiernego trudu i wydatków nieproporcjonalnie wielkich w stosunku do wartości rzeczy znalezionej – należy to uczynić. Rzecz znalezioną można zatrzymać tylko wtedy, gdy poszukiwanie jej właściciela nie dało rezultatu.
5. Nieuczciwość, oszustwo - człowiek ma prawo dochodzić do posiadania czegoś uczciwie, a więc przez pracę lub przez otrzymanie od kogoś w formie daru lub spadku. Grzechem jest natomiast zdobywanie czegoś nieuczciwie, przez różne oszustwa. "Są moralnie niegodziwe: spekulacja, która polega na sztucznym podwyższaniu ceny towarów w celu osiągnięcia korzyści ze szkodą dla drugiego człowieka; korupcja, przez którą wpływa się na zmianę postępowania tych, którzy powinni podejmować decyzje zgodnie z prawem; przywłaszczanie i korzystanie w celach prywatnych z własności przedsiębiorstwa; źle wykonane prace, przestępstwa podatkowe, fałszowanie czeków i rachunków, nadmierne wydatki, marnotrawstwo.” (KKK 2409)
6. Narażanie na straty przez niedotrzymywanie umów - nieuczciwe jest też zrywanie umów bez powodu, zwłaszcza gdy naraża to bliźniego na straty. „Obietnice powinny być dotrzymywane i umowy ściśle przestrzegane, o ile zaciągnięte zobowiązanie jest moralnie słuszne. Znaczna część życia gospodarczego i społecznego zależy od wartości umów zawieranych między osobami fizycznymi lub prawnymi, w tym umów handlowych o kupnie lub sprzedaży, umowy o wynajmie lub o pracę. Każda umowa powinna być zawarta i wypełniona w dobrej wierze." (KKK 2410)
"Umowy podlegają sprawiedliwości wymiennej, która reguluje wymianę między osobami z uwzględnieniem poszanowania ich praw. Sprawiedliwość wymienna obowiązuje w sposób ścisły; domaga się ochrony praw własności, spłaty długów i dobrowolnego wypełnienia zaciągniętych zobowiązań. Bez sprawiedliwości wymiennej nie jest możliwa żadna inna forma sprawiedliwości." (KKK 2411)
7. Niszczenie własności cudzej i wspólnej - Jak nie można kraść własności bliźniego, tak też nie można mu jej niszczyć. Grzechem jest także niszczenie własności wspólnej, która ma służyć wielu ludziom.
8. Egoistyczne używanie swojej własności - Prawo do własności posiadamy nie tylko my, lecz każdy człowiek. Fakt ten zobowiązuje do dzielenia się z biedniejszymi od nas i zakazuje różnych form trwonienia swojej własności, egoistycznego jej używania, wydawania pieniędzy na rzeczy zbędne. "Posiadacze dóbr użytkowych i konsumpcyjnych powinni ich używać z umiarkowaniem, zachowując najlepszą cząstkę dla gościa, chorego, ubogiego." (KKK 2405)
9. Hazard - Hazard to jedna z form posługiwania się swoją własnością w sposób egoistyczny, bez miłości, a często – z naruszeniem sprawiedliwości. "Gry hazardowe (karty itd.) bądź zakłady nie są same w sobie sprzeczne ze sprawiedliwością. Stają się moralnie nie do przyjęcia, gdy pozbawiają osobę tego, czego jej koniecznie trzeba dla zaspokojenia swoich potrzeb i potrzeb innych osób. Namiętność do gry może stać się poważnym zniewoleniem. Nieuczciwe zakłady bądź oszukiwanie w grach stanowi materię poważną, chyba że wyrządzana szkoda jest tak mała, że ten, kto ją ponosi, nie mógłby w sposób uzasadniony uznać jej za znaczącą." (KKK 2413)
10. Dewastowanie przyrody, niewłaściwe traktowanie zwierząt – siódme przykazanie wzywa nas do szacunku i życzliwości dla otaczającego nas świata, w tym zwierząt, roślin i przyrody nieożywionej. Człowiek może korzystać z dóbr naturalnych, jednak nie wolno mu przy tym zapominać o przyszłych pokoleniach, które też będą miały takie samo jak on prawo do bogactw naturalnych i podziwiania piękna stworzenia.. "Powierzone przez Stwórcę panowanie nad bogactwami naturalnymi, roślinami i zwierzętami świata nie może być oddzielone od szacunku dla wymagań moralnych, łącznie z wymaganiami wobec przyszłych pokoleń." (KKK 2456) Chociaż człowiek może posługiwać się zwierzętami dla własnego dobra, to jednak powinien to czynić bez okrucieństwa i zadawania niepotrzebnego cierpienia. "Sprzeczne z godnością ludzką jest niepotrzebne zadawanie cierpień zwierzętom lub ich zabijanie.” (KKK 2418)
Niewłaściwe jest też przesadne troszczenie się o zwierzęta, kosztem ludzi. „Równie niegodziwe jest wydawanie na nie pieniędzy, które mogłyby w pierwszej kolejności ulżyć ludzkiej biedzie. Można kochać zwierzęta; nie powinny one jednak być przedmiotem uczuć należnych jedynie osobom." (KKK 2418)


Opracowano na podstawie:
1. Katechizm Kościoła Katolickiego
2. Lityński Zbigniew, „Dekalog drogą uzdrowienia” cz.III, Centrum Formacji Odnowy w Duchu Świętym „Wieczernik” Magdalenka, 2007